De evaluatie van de Wet Kansspelen op Afstand (Wet Koa), die op 5 november 2024 met de Tweede Kamer is gedeeld, toont aan dat het neerleggen van de zorgplicht bij commerciële online gokbedrijven, op z’n zachts gezegd, naive was. Het onderzoek, uitgevoerd door Dialogic in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), benadrukt dat de commerciële belangen van deze bedrijven vaak botsen met de noodzakelijke bescherming van spelers. De overheid krijgt het advies om te onderzoeken hoe expertise van buitenaf kan worden ingezet om de bescherming van spelers te verbeteren.
TL;DR
Na drie jaar legaal gokken in Nederland heeft er een evaluatie plaats gevonden.
- Postief: het kanalisatie doel van minimaal 80% is behaald
- Negatief: het was een vergissing om de aanbieders zelf de zorgplicht in te laten vullen en ongelimiteerd reclame te laten maken
- Belangrijkste advies: betrek experts, geef meer macht aan de Ksa en werk aan overkoepelende stortingslimiet alle aanbieders
Op deze pagina
Zorgplicht en commerciële belangen botsen
Eén van de meest kritische punten uit de evaluatie is dat gokbedrijven, die primair commerciële doelen nastreven, minder effectief zijn in het waarborgen van de zorgplicht. Hoewel de Wet Koa beoogt spelers te beschermen, conflicteert de economische drijfveer van deze bedrijven met de verantwoordelijkheid om spelers echt te beschermen. Deskundigen waarschuwen dat deze opzet onvoldoende bescherming biedt, vooral voor risicovolle spelersgroepen zoals jongvolwassenen en kwetsbare volwassenen. In de evaluatie worden voorstellen gedaan voor strengere en gecentraliseerde maatregelen.
Lees ook de zorgplicht van Nederlandse kansspelaanbieders
Centrale speellimieten en strenger toezicht
Eén van de belangrijkste adviezen is het instellen van centrale speellimieten. De huidige speellimieten gelden per aanbieder, wat betekent dat spelers hun limieten bij de ene aanbieder kunnen omzeilen door een account bij een ander aan te maken. Een centrale limiet, van toepassing op alle legale aanbieders, zou de bescherming kunnen verbeteren voor spelers die moeite hebben hun speelgedrag onder controle te houden.
Daarnaast wordt aanbevolen om de rol van de Kansspelautoriteit (Ksa) in het toezicht te versterken. De Ksa heeft al mogelijkheden om bepaalde partijen aan te pakken, maar de handhaving op illegale aanbieders is nog niet effectief genoeg. Volgens het rapport zouden buitenlandse illegale aanbieders zich vaak buiten het bereik van de Ksa bevinden door technische afscherming en complexe juridische structuren. Betere samenwerking met internationale autoriteiten en maatregelen om deze barrières te overwinnen worden aangeraden.
Lees meer over limieten in casino’s zoals stortingslimieten, uitbetalingslimieten, saldolimieten en meer.
Verbetering van verslavingspreventie
De evaluatie stelt ook dat verslavingspreventie meer aandacht moet krijgen binnen het beleid en de uitvoering ervan. Naast de bestaande interventies is er ruimte voor verslavingsinstellingen en ervaringsdeskundigen om bij te dragen aan een veiligere gokomgeving. Een versterkt Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks) en striktere maatregelen tegen reclame gericht op kwetsbare groepen zijn belangrijke stappen die worden genoemd om gokgerelateerde schade te beperken. De onderzoekers adviseren de regering om deskundigen op het gebied van gedragsverslavingen in te schakelen om beleid en preventieve strategieën verder uit te bouwen.
Lees meer over Centraal Register Uitsluiting Kansspelen – Cruks
Kanalisatiedoel en illegale markt
Ondanks de kritiekpunten, heeft de Wet Koa wel het beoogde kanalisatiedoel van 80% bereikt. Dit betekent dat de meeste Nederlandse spelers gebruikmaken van legale gokplatforms. Toch wordt gewaarschuwd dat, zonder effectieve aanpak van de illegale markt, de aantrekkingskracht van de legale sector kan afnemen, vooral als de regulering te streng wordt. Door effectieve maatregelen tegen illegale aanbieders kunnen beleidsmakers de legale markt versterken zonder kanalisatiedoelen in gevaar te brengen.
Lees meer over illegaal gokken
Verdere verbeter punten:
Naast de bovengenoemde zaken benoemt het rapport nog de volgende verbeter punten:
- Verbeter de reclameregels om deze effectiever te maken en beter af te stemmen op het Nederlandse kansspelbeleid.
- Los problemen op rondom informatiedeling over matchfixing.
- Onderzoek of de Kansspelautoriteit (Ksa) illegale goksites kan blokkeren, zoals in sommige buurlanden gebeurt.
- Overweeg om de Ksa fake-id’s te geven om de werking van legale goksites beter te monitoren.
- Sta onafhankelijke onderzoekers en beleidsmakers toe om aanbieder-overstijgende spelersdata in te zien (WODC start hier al een onderzoek naar).
- Verhoog het gebruik van bindende aanwijzingen door de Ksa om partijen die illegale goksites faciliteren (zoals hostingbedrijven, reclamemakers en betaalproviders) effectiever aan te pakken.
Conclusie
De evaluatie van de Wet Koa toont aan dat de zorgplicht niet alleen bij gokbedrijven kan worden gelegd. Er is behoefte aan een bredere aanpak waarin externe expertise en een strenger toezicht zorgen voor een veiliger gokklimaat in Nederland. Als Nederland zich wil blijven inzetten voor een verantwoorde gokomgeving, zullen wijzigingen in de Wet Koa nodig zijn om een balans te vinden tussen commercieel aanbod en bescherming van de speler.
Dit artikel is geschreven door:
