OPGBI, de nieuwe index voor problematisch gokgedrag

Wat is problematisch speelgedrag

Heel kort gezegd is je speelgedrag problematisch als gokken een negatieve invloed op je leven heeft. Denk hierbij niet alleen aan financiële problemen, maar juist ook aan sociale en psychische problemen. 

Iemand met een gokprobleem, of verslaving, zal tenminste een aantal van de volgende zaken herkennen:

• Meer geld vergokken dan je van plan was, of je kan veroorloven
• Geld lenen om te gokken en gokken om je problemen te vergeten
• Ruzie maken of liegen over hoeveel je gokt
• Je baan, studie of sociale leven verwaarlozen door vaak en veel te gokken

Lees meer over gokverslaving

Problem Gambling Severity Index (PGSI)

De meest gebruikte zelftest is al jaren de PGSI, of testen die daar direct van afgeleid zijn. Zoals de naam al zegt gaat het hier om een test die aangeeft hoe ernstig probleem gokken voor iemand is. Dit suggereert dus dat er al sprake is van een gokprobleem. 

Deze test bevat 9 multiple choice vragen die je met  “nooit”, ”soms of zelden”, ”regelmatig” of ”altijd” moet beantwoorden. Ieder antwoord is 0-3 punten waard, en je totale score geeft het risico wat je loopt aan.

De vragen van de PGSI gaan niet zozeer over je gedrag, maar specifiek over de gevolgen van je gedrag: 

1. Heb je meer gewed dan je je kan veroorloven om te verliezen?
2. Heb je om hogere bedragen moeten spelen om dezelfde kick te krijgen?
3. Ben je teruggegaan om je verlies proberen terug te winnen
4. Heb je geld geleend of spullen verkocht om te kunnen gokken?
5. Heb je ooit het gevoel dat je misschien een gokprobleem hebt
6. Heeft gokken ooit gezondheidsproblemen veroorzaakt zoals spanning of stress?
7. Hebben mensen commentaar op je gokgedrag of gezegd dat je een probleem hebt (of dat nu klopt of niet)?
8. Heb je het gevoel dat gokken je ooit financiële problemen heeft opgeleverd?
9. Heb je je ooit schuldig gevoeld over hoe je gokt of wat er gebeurt als je gokt?

De maximale score die iemand in theorie zou kunnen halen is dus 27 punten, maar we denken (hopen) dat nog nooit iemand dat heeft gehaald. Je bent namelijk al een probleemgokker wanneer je 8 punten of meer scoort.

Dit zijn de betekenissen van alle scores die je op de PGSI zelftest kunt halen:

• 0 punten Geen enkel probleem: je kunt gerust gokken zonder negatieve       gevolgen
• 1 – 2 punten Laag risico: je loopt een laag risico maar er zijn nog negatieve gevolgen meetbaar. Misschien maak je je wel eens zorgen of geef je meer uit dan je van plan was. Let goed op dat dit niet erger wordt!
• 3 – 7 punten Matig risico: je begint duidelijk negatieve gevolgen te ervaren zoals de tijd of je budget uit het oog te verliezen. Het is nu tijd om actie te ondernemen: neem een speelpauze en vraag je goed af of en hoe je je speelgedrag onder controle kan houden. 
• 8 of meer Gokken heeft negatieve invloed om meerdere aspecten van je leven, stop direct voor langere tijd met spelen door je bij het CRUKS in te schrijven en zoek professionele hulp.

Online Problem Gaming Behavior Index (OPGBI)

In tegenstelling tot de PGSI die dus naar de gevolgen van je gedrag kijkt en die beoordeelt, kijkt de OPGBI juist naar het gedrag zelf. De test is met 12 vragen iets langer, maar kost minder tijd om in te vullen omdat het ja/nee vragen zijn. 

Dit zijn de vragen van de OPGBI:

1. Stort je geld bij tijdens een speelsessie?
2. Verhoog je je inzet nadat je een sessie verloren hebt?
3. Speel je om hogere bedragen de dag nadat je verloren hebt?
4. Gok je langer dan 4 uur per dag online?
5. Gok je online met verschillende inzetten?
6. Speel je meer dan 5 verschillende soorten spellen per maand?
7. Als je gewonnen hebt, zet je je winst dan direct weer in?
8. Gebruik je meerdere/verschillende betaalmethodes tijdens een speelsessie?
9. Gedraag je je agressief in de chatrooms bij online casino’s?
10. Neem je contact op met de klantenservice om te klagen over je verlies?
11. Als je een stortingslimiet hebt ingesteld, bereik je die dan wel eens?
12. Als je een tijdslimiet hebt ingesteld, bereik je die dan wel eens?

Het idee van de ontwikkelaars van deze test was om te kijken of het gokgedrag zelf ook een indicator van gokproblemen kan zijn, in andere woorden, kan het gebruikt worden om problemen te voorkomen?

De uitkomst van het onderzoek was dat de uitkomsten van deze test zo goed met die van PGSI overeenkomen, dat het bijna zeker is dat met deze nieuwe methode toekomstige problematiek voorspeld kan worden! Bijna zeker, omdat het hier nog maar om een eerste onderzoek ging (waar wel 10.000 mensen aan deelnamen).

Omdat deze methode nog volop in ontwikkeling is, is er nog niet veel informatie beschikbaar over hoe de antwoorden precies geïnterpreteerd moeten worden om tot een score te komen die net zo duidelijk is als die van de PGSI. Hier zullen we in de toekomst zeker nog op terug gaan komen.

Hoe OPGBI scores te interpreteren

Het verschil met de Problem Gambling Severity Index (PGSI), de meest gebruikte zelftest, is dat die laatste kijkt naar de gevolgen van gokken, terwijl de eerste kijkt naar het gokgedrag zelf.

Wij zien deze twee tests als aanvullingen op elkaar, want het is goed voor te stellen dat je wel problematisch gedrag vertoont, maar de gevolgen (nog) niet merkt. Andersom is misschien iets minder waarschijnlijk, maar ook mogelijk. 

Op dit moment is er nog geen eenduidige manier om de OPGBI scores te interpreteren, daarom hebben we zelf een tijdelijke methode opgesteld die we hier zullen bespreken.

Disclaimer: Wij zijn geen zorgprofessionals of onderzoekers en deze methode is, bij gebrek aan beter, door onszelf opgesteld. De resultaten geven dus slechts een grove indicatie onder het mom ‘iets is beter dan niets’. Daarnaast is het belangrijk om te beseffen wat dit soort tests zijn en kunnen: laagdrempelige zelftests die slechts een grove indicatie geven of het aan te raden is om verdere (professionele) hulp te zoeken.

Als je twijfelt over je gokgedrag is er waarschijnlijk ook echt reden voor zorg. Neem contact op met een van de (gok)verslavingsinstellingen in Nederland voor verder advies en hulp.

Onze eigen en voorlopige methode

Omdat de OPGBI uit slechts 12 ja/nee vragen bestaat, zijn er in principe slechts 12 punten te verzamelen. Volgens ons is dit niet fijnmazig genoeg om de uitkomsten goed te kunnen categoriseren. Daarom hebben we ervoor gekozen om in onze eigen test niet twee, maar vier antwoordmogelijkheden te geven, net zoals PGSI doet.

Door iedere vraag met  “nooit”, ”soms of zelden”, ”regelmatig” of ”altijd” te beantwoorden, kunnen we tussen de 0 en 3 punten per vraag toekennen waardoor het maximaal te behalen punten op 36 uitkomt. 

De interpretatie van de behaalde score hebben we gebaseerd op dezelfde schaal als die van PGSI, met een simpele correctie voor het feit dat er maximaal 36 in plaats van 27 punten gehaald kunnen worden. Hierbij hebben we ervoor gekozen om de cijfers ‘veilig’ of ‘conservatief’ af te ronden. 

Voorbeeld: Een score van 8/27 – hoog risico volgens PGSI, komt omgerekend uit op 10,8/36 in de OPGBI. Normaal gesproken zou je dit afronden naar 11/36, maar onder het mom ‘better safe than sorry’ maken we er 10 in plaats van 11 van. 

Betrouwbaarheid en geldigheid

We willen nogmaals benadrukken dat dit, bij gebrek aan andere of betere informatie, onze eigen, niet-professionele interpretatie is. Zodra we horen van andere of betere manieren zullen we deze tekst aanpassen. Ben, of ken jij iemand die hier aan bij wil dragen, laat het ons dan weten. 

Wanneer gaan casino’s OPGBI gebruiken?

Misschien wel het beste nieuws is dat het volledige onderzoek onder een ‘Creative Commons’ licentie is gepubliceerd. Dit betekent dat iedereen het (gratis) mag gebruiken! Niets weerhoudt Nederlandse online casino’s ervan om deze test direct in te voeren om zo hun spelers echt goed te kunnen beschermen tegen de risico’s van gokken. 

Tot slot hebben we ons artikel over ASTERIG, een ander soort risicobeoordelings tool, onlangs geüpdatet. Hoewel deze niet naar speelgedrag of de gevolgen daarvan kijkt, is het zeker wel een nuttige aanvulling om je te helpen zo verantwoord mogelijk te spelen.